Και τώρα, ας μιλήσουμε για 200 χρόνια πριν!
Μπορεί να φαντάζει δεδομένο πια, αν το σκεφτείς όμως, πώς μιλάς για την Ελληνική Επανάσταση του 1821, 200 χρόνια μετά; Και αν πούμε ότι «τα βρήκες» με τον χρόνο, τι θα κάνεις με όλες εκείνες τις έννοιες που θεωρείς τόσο σημαντικές και θες να τις μεταδώσεις εξίσου… σημαντικά;
Η απάντηση έρχεται στα βιβλία! Όπως πάντα θα λέγαμε.
Όταν καλείσαι να αποδομήσεις, να απλοποιήσεις και να περάσεις από φράσεις όπως «ένοπλη εξέγερση», «οθωμανική κυριαρχία» αλλά και «ανεξάρτητο κράτος» καλύτερα έχε μαζί σου ένα βιβλίο. Οι σελίδες του είναι το μέσο και εσύ ο αφηγητής.
Για να σε διευκολύνουμε ξεχωρίσαμε 6 βιβλία που συνδυάζουν την ιστορικότητα των γεγονότων με την απλότητα και τη σημαντικότητα των εννοιών που διαπραγματεύονται. Δες λοιπόν το καθένα από αυτά αναλυτικά και κάνε τη δικιά σου επιλογή. Όλα έχουν κάτι να δώσουν!
1.Η ελληνική επανάσταση του 1821
«Δύο αιώνες πριν, στην άκρη της Ευρώπης άναψε φωτιά, οι Έλληνες δεν θέλαν άλλο τον τίτλο του ραγιά»
Κάπως έτσι θα δεις την ιστορία της ελληνικής επανάστασης δοσμένη με απλά, κατανοητά και παιχνιδιάρικα θα λέγαμε στιχάκια, που δημιουργούν στα παιδιά ένα ευχάριστο κλίμα και ταυτόχρονα περνούν τα ιστορικά γεγονότα και τα μηνύματα με τρόπο οιμοιοκαταληκτικό.
Η εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια έχει κατά κύριο λόγο απλές γραμμές και ωραία χρώματα που ντύνουν ευχάριστα τις σκηνές που απεικονίζονται μιας και η σύνδεση στίχων και εικόνων είναι το βασικό κλειδί του βιβλίου αυτού.
Σημαντικό στοιχείο η εξιστόρηση με χρονολογική σειρά, που βοηθάει τα παιδιά να βάλουν τα γεγονότα σε μία τάξη και να θυμούνται πως ξεκίνησαν όλα, αλλά και πως φτάσαμε στην ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους.
Προτεινόμενες Ηλικίες: 6 - 9 Συγγραφέας: Μανδηλαράς Φίλιππος Εκδόσεις: Παπαδόπουλος Σελίδες: 36
2. Επανάσταση 1821
Ένα βιβλίο περισσότερο γνώσεως, που τα κείμενά του προσεγγίζουν και παιδιά μεγαλύτερων ηλικιών χωρίς να χάνουν την απλότητα και τη σαφήνεια που χρειάζονται έννοιες όπως η ελευθερία, η συνεργασία, η στρατηγική και η ενότητα, για να γίνουν πλήρως κατανοητές.
Έξυπνο και συνάμα βοηθητικό συγγραφικό τρικ ο χωρισμός σε 37 μικρά, δισέλιδα κεφάλαια, που ξεκινώντας από την προεπαναστατική Ελλάδα, δίνουν ένα απλό και μεστό χρονικό αφήγημα χωρίς πολλούς συναισθηματισμούς, με επίκεντρο τα γεγονότα και τον αντίκτυπό τους.
Δώσε σημασία στη μαγική εικονογράφηση της ίδιας της συγγραφέως, που μάλλον μιλάμε για μικρούς πίνακες ζωγραφικής με λεπτομέρεια σε εκφράσεις, τοπία και αποχρώσεις που τελικά μιλάνε περισσότερο από τις λέξεις.
Προτεινόμενες Ηλικίες: 9 -12 Συγγραφέας: Ζαραμπούκα Σοφία Εκδόσεις: Πατάκη Σελίδες: 84
3. Οι μεγάλοι…μικροί αγωνιστές του 1821
Τελικά μάλλον ο καλύτερος τρόπος να αφηγηθείς στα παιδιά μια ιστορία, είναι να αφήσεις τα παιδιά να το κάνουν!
Αυτό σκέφτηκε η Αγγελική Δαρλάση και έβαλε σημαντικούς Έλληνες και Ελληνίδες της επανάστασης στην παιδική τους ηλικία. Η Λασκαρίνα, ο Θοδωρής, ο Γιώργης και η Μαντώ είναι μόνο κάποιοι από αυτούς τους μικρούς πρωταγωνιστές τότε που έγιναν μεγάλοι ήρωες μετά. Ιστορίες για εκείνους, που ως μικροί αντιμετώπισαν κάποια μικρή ή μεγαλύτερη δυσκολία που πιθανότατα έπαιξε τον δικό της ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους ή και στην πορεία της ζωής τους.
Η ιστορία λοιπόν αλλιώς, ή μάλλον… πριν!
Προτεινόμενες Ηλικίες: 6 -9 Συγγραφέας: Δαρλάση Αγγελική Εκδόσεις: Μεταίχμιο Σελίδες: 104
4. Το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας για παιδιά
Βρισκόμαστε στην Αργολίδα εκεί που το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας πήρε σάρκα και οστά.
Μαέστρος του βιβλίου ο Χρήστος Δημόπουλος, που με την επί χρόνια εκπομπή του στην ΕΡΤ «Ουράνιο Τόξο» έχει κάνει ίσως τις πιο πολλές και χρωματιστές συζητήσεις με παιδιά!
Η Ιστορία στο βιβλίο αυτό τοποθετείται περίπου έναν χρόνο μετά την επανάσταση και αφηγείται τη διαδικασία συγγραφής του πρώτου Συντάγματος που αφορούσε στα Δικαιώματα των πολιτών αλλά και στους κανόνες λειτουργίας του νέου κράτους που είχε μόλις αρχίσει να αναγεννιέται.
Το γνωστό και ως «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος»
Προτεινόμενες Ηλικίες: 9-12 Συγγραφέας: Δημόπουλος Χρήστος Εκδόσεις: Ψυχογιός Σελίδες: 50
5. Το Αιγαίο στις φλόγες
Μία άλλη Ιλιάδα, από έναν αληθινό Φιλέλληνα.
Κάπως έτσι θα περιγράφαμε το σημαντικό αυτό έργο του Ιούλιου Βερν, ο οποίος έδωσε χαρακτηριστικά ηρώων στους Έλληνες και εξύμνησε την αγωνιστικότητα και την αυτοθυσία τους. Όχι όμως μόνο τους Έλληνες αλλά και τις Ελληνίδες, πράγμα που ίσως ήθελε και συγκεκριμένα να προσδιορίσει βγάζοντας από πάνω του την ταμπέλα του μισογύνη.
Άλλο ένα ταξίδι λοιπόν, από τον μετρ του είδους, αυτή τη φορά κοντά στην εποχή της ναυμαχίας του Ναυαρίνου με Έλληνες και φιλέλληνες να συνεργάζονται με έναν κοινό σκοπό προς την ανεξαρτησία, θέλοντας ξεκάθαρα να δώσει ο ίδιος και ένα μεγαλύτερης εμβέλειας μήνυμα (από το δικό μας εθνικό).
Κεντρική ιστορία η σύγκρουση του Νικόλα Στάρκου, καπετάνιου του πλοίου Κάρυστος, που συνεργάζεται µε τους τουρκόφιλους πειρατές, µε τον φιλέλληνα Γάλλο Ανρί Ντ’ Αλµπαρέ, που αναλαμβάνει για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης να τους πολεμήσει.
Προτεινόμενες Ηλικίες: 9-12 Συγγραφέας: Ιούλιος Βερν Εκδόσεις: Μεταίχμιο Σελίδες: 242
6. Ο μικρός μπουρλοτιέρης
Ήρωας ο μικρός Λευτέρης, σκηνικό όλο πλοκή, δράση, περιπέτεια, αυτοθυσία, οράματα.
Ένα παιδικό βιβλίο χωρίς εικονογράφηση; Η αλήθεια είναι ότι δημιουργεί κάποια ερωτηματικά, αλλά μάλλον γρήγορα ξεπερνιόνται με τα μικρά κεφάλαια και τον απλό λόγο που αν και με ιδιαιτερότητα στο χρώμα και το ύφος είναι σαφής και αγωνιστικός.
Πρόκειται για ιστορική μυθοπλασία γύρω από τις ναυτικές περιπέτειες ενός εφήβου στον καιρό της Επανάστασης του '21. Σημαντικό σε επίπεδο διδάγματος μιας και επικεντρώνεται στο ότι ακόμα κι αν δε βρίσκει στόχο και αποτέλεσμα κάθε μας προσπάθεια, αξίζει να αγωνιζόμαστε και να συνεχίσουμε να προσπαθούμε για τα ιδανικά μας και για την ελευθερία.
«Σκέψου όμως, Λευτέρn, πως θα 'ρθει μια μέρα χάρn σε μας που τα παιδιά θα ζούνε ξένοιαστα»
«Και τότε θ' αρχίσει άλλος αγώνας: να κερδίσουμε τον εαυτό μας»
Προτεινόμενες Ηλικίες: 9 -17 Συγγραφέας: Γρηγοριάδου-Σουρέλη Γαλάτεια Εκδόσεις: Πατάκη
Σελίδες: 235
Μια σημαντική λεπτομέρεια που θα απογειώσει την αφήγησή σου είναι η ΜΟΥΣΙΚΗ!
Χρησιμοποίησε στην κάθε αφήγηση και στην κάθε ανάγνωση βιβλίου μουσική τέτοια, που θα δημιουργεί ανάλογο συναίσθημα. Θυμήσου ότι η μουσική δε χρειάζεται γνώσεις, ξένες γλώσσες και δραστηριότητες για να βιωθεί από τα παιδιά.
